نشانههای زمینریختی زمینساخت فعال حوضه طالقان‌رود، شاهرود و سفید‌رود در البرز مرکزی، شمال ایران

نویسندگان

  • خسرو خسروتهرانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران
  • زهرا مردانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران
  • منوچهر قرشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال ، تهران، ایران پژوهشکده علوم زمین، سازمان زمین‌‎شناسی و اکتشافات معدنی کشور، تهران، ایران
  • مهران آرین دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران
چکیده مقاله:

شاخص‌های زمین‌ریخت‌شناسی زمین‌ساخت فعال، ابزار مفیدی برای بررسی تأثیر فعالیت زمین‌ساخت در یک ناحیه است، محاسبه این شاخص‌ها به وسیله نرم افزارهایArcGIS، سنجش از دور (به عنوان ابزار شناسایی)، در یک منطقه بزرگ برای تشخیص ناهنجاری‌های احتمالی مرتبط با زمین‌ساخت فعال سودمند است. این روش بویژه در مناطقی که کار مطالعاتی کمی بر  روی فعالیت زمین‌ساختی آن با استفاده از این روش صورت گرفته (باختر البرز مرکزی )، می‌تواند روش نو و مفیدی باشد. بر اساس مقادیر  شاخص طول- شیب رودخانه (SL)، عدم تقارن حوضه زهکشی (Af)، انتگرال فرازسنجی (Hi)، نسبت پهنای کف دره به ارتفاع آن (Vf)، شکل حوضه زهکشی (Bs) و پیچ و خم پیشانی کوه (Smf) شاخصی به نام Iat   ; Index of relative active tectonics) زمین‌ساخت فعال نسبی( حاصل شد که ترکیبی از شاخص‌های بالا بوده و خود به چهار رده تقسیم می‌شود. مقادیر به دست آمده برای شاخص  Iat در منطقه مورد بررسی نشان دهنده، پهنه‌ای با فعالیت زمین‌ساختی متوسط (رده 3) در جنوب سد منجیل و پهنه‌ای با فعالیت زمین‌ساختی بالا (رده 2) در حوضه زهکشی شاهرود، سفید‌رود و پهنه‌ای با فعالیت خیلی بالا (رده 1) درحوضه زهکشی طالقان‌رود و الموت‌‌رود است. الگوی تقارن توپوگرافی عرضی (T) نیز برای ناحیه مورد بررسی محاسبه و نتیجه آن به شکل نقشه‌ای از بردار‌های T تهیه شد. با مقایسه مقادیر این شاخص با نقشه رده‌بندی زمین‌ساخت فعال نسبی تطبیق نواحی رده بالا با پهنه‌های دارای مقادیر بالای عدم تقارن تأیید شد.  

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

نشانههای زمینریختی زمینساخت فعال حوضه رودخانه کرج در دامنه جنوبی البرز مرکزی، شمال ایران

در این مقاله به بررسی زمینساخت فعال نسبی حوضه کرج بر اساس شاخصهای زمینریختی پرداخته‌شده است. این شاخصها عبارتند از: شاخص طول- شیب رودخانه...

متن کامل

نشانه‌‌‌های زمین‌ریختی زمین‌ساخت فعال حوضه زهکشی چالوس در البرز، شمال ایران

شاخص زمین‌ریخت‌شناسی زمین‌ساخت فعال، ابزار مفیدی برای بررسی تأثیر فعالیت زمین‌ساخت در یک ناحیه است. محاسبه این شاخص به‌وسیله نرم‌افزار‌های Arc GIS و سنجش‌از‌ دور (به عنوان ابزار شناسایی) در یک منطقه بزرگ برای تشخیص ناهنجاری‌های احتمالی مرتبط با زمین‌ساخت فعال سودمند است. این روش به‌ویژه در مناطقی که کار مطالعاتی کمی روی فعالیت زمین‌ساختی آن با استفاده از این روش صورت گرفته است، می‌تواند روش نو ...

متن کامل

تکتونیک نمک حوضه گرمسار )شمال ایران مرکزی

حوضه تبخیری محدوده شمال و غرب گرمسار از لحاظ جایگاه زمینساختی، یک فروزمین شرقی ـ غربی واقع در حاشیه شمالی حوضهپشتکمانی ایران مرکزی است. گسل گرمسار، مهمترین ساختار تکتونیکی در این محدوده با راستای عمومی شرقی ـ غربی در شمال گرمسارقرار دارد که به سمت غرب خمهای زیادی پیدا کرده و دارای راستای شمال غرب ـ جنوب شرق میشود. این گسل دارای سازوکار راندگی باشیب به سوی شمال و مولفه امتدادلغز چپگرد است. بررسی...

متن کامل

زمین‌شناسی و سنگ‌شناسی مجموعه بازالتی سلطان‎میدان در رخنمون‌های شمال و شمال خاور شاهرود، البرز خاوری، شمال ایران

مجموعه بازالتی سلطان‎میدان نمایانگر مهم‌ترین،  ستبر‌ترین و حجیم‌ترین فعالیت ماگمایی پالئوزوییک پیشین ایران است که در پهنه البرز خاوری در شمال و شمال خاور شاهرود رخنمون دارد. این مجموعه، روی سازند قلی به سن  اردوویسین پایانی  و در زیر سازند پادها به سن  دونین پیشین قرار دارد. نشانه‌های میدانی  بیانگر حضور بیش از 50 روانه‌ گدازه است که به‌طور متناوب در محیط خشکی و زیر آبی فوران کرده‌اند. این مجمو...

متن کامل

تکتونیک نمک حوضه گرمسار )شمال ایران مرکزی

حوضه تبخیری محدوده شمال و غرب گرمسار از لحاظ جایگاه زمینساختی، یک فروزمین شرقی ـ غربی واقع در حاشیه شمالی حوضهپشتکمانی ایران مرکزی است. گسل گرمسار، مهمترین ساختار تکتونیکی در این محدوده با راستای عمومی شرقی ـ غربی در شمال گرمسارقرار دارد که به سمت غرب خمهای زیادی پیدا کرده و دارای راستای شمال غرب ـ جنوب شرق میشود. این گسل دارای سازوکار راندگی باشیب به سوی شمال و مولفه امتدادلغز چپگرد است. بررسی...

متن کامل

بررسی نو‌زمین‌ساخت پهنه گسلی مشا- شمال تهران برپایه ویژگی‌های ریخت‌زمین‌ساختی، البرز مرکزی، شمال ایران

گسترش ساختاری تحت تأثیر فعالیت‌های زمین‌ساخت جنبا به‌ دگرشکلی عارضه‌های زمین‌ریختی می‌انجامد. پهنه گسلی مشا- شمال تهران در لبه جنوبی البرز مرکزی شامل ساختارهای زمین‌ساختی شاخصی است. در این راستا مطالعه بر روی نشانه‌های ریخت‌زمین‌ساختی، روش مناسبی در ارزیابی فعالیت‌های زمین‌ساخت نسبی ناحیه است. در این پژوهش 6 شاخص ریخت‌سنجی مهم در نظر گرفته شده است که عبارتند از: شاخص طول - شیب آبراهه(SL) ، انتگ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 20  شماره 78

صفحات  159- 166

تاریخ انتشار 2010-12-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023